Adıyaman’ın batısında yer alan Besni, sadece verimli topraklarıyla değil, binlerce yıl öncesine uzanan tarihiyle de göz kamaştırıyor. Arkeolojik ve tarihi kaynaklara göre, Besni’nin geçmişi M.Ö. 2000’li yıllara kadar uzanıyor. İlçenin, Hititler döneminden itibaren yerleşim yeri olarak kullanıldığı ve ardından Asurlar, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Emeviler, Abbasiler, Selçuklular ve Osmanlılar gibi birçok medeniyete ev sahipliği yaptığı biliniyor. Besni, tarih boyunca Doğu ile Batı arasında önemli bir geçiş noktası oldu. Bu konumu nedeniyle dönem dönem savaşlara ve mücadelelere de sahne olan ilçe, ticaret yolları üzerinde yer almasıyla da ekonomik anlamda önem taşıdı. Roma döneminde ‘Behisni’ adıyla anılan bölge, Bizans ve Arap egemenliklerinin ardından Türk hakimiyetine geçti.
Malazgirt Zaferi’nin ardından Anadolu’da Türk yerleşimi hız kazanırken, Besni ve çevresi de bu süreçten etkilendi. Selçuklu ve daha sonra Dulkadiroğulları Beyliği’nin egemenliğine giren ilçe, 1516 yılında Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferi sırasında Osmanlı topraklarına katıldı. Osmanlı döneminde sancak merkezi olarak da görev yapan Besni, Cumhuriyet’in ilanından sonra Adıyaman’a bağlı bir ilçe olarak statüsünü korudu. Zamanla gelişen yerleşim, 1950’li yıllarda eski yerleşim bölgesinden bugünkü konumuna taşındı. Bu taşınma ile birlikte modern bir şehirleşme süreci başladı. Bugün Besni, sadece tarihi yapılarıyla değil, aynı zamanda kültürel mirasıyla da öne çıkıyor. Geleneksel el sanatları, halk oyunları ve yöresel yemekleriyle bölge kültürünün yaşatıldığı önemli merkezlerden biri olmayı sürdürüyor.
PEKİ, BESNİ İSMİ NEREDEN GELİYOR?
Besni isminin kökeniyle ilgili farklı görüşler bulunsa da, tarihçiler ve araştırmacılar arasında en yaygın kabul gören teori, ilçenin adının Roma dönemine dayandığı yönünde. Antik çağda bu bölge, ‘Behisni’ veya ‘Bahasna’ olarak adlandırılıyordu. ‘Behisni’ isminin, Roma dönemindeki yerleşim adlarından biri olduğu ve bu dönemde bölgenin önemli bir kale ve ticaret merkezi olduğu biliniyor. Bu adın zamanla halk arasında değişime uğrayarak ‘Besni’ şekline dönüştüğü düşünülüyor.