İlahi Komedya dünya edebiyatında bir başyapıttır.

O kitabı tek bir cümle ile özetlemek olası;

“Her karanlık kendini sonlandıracak karanlığın tohumlarını içinde taşır”

İlahi Komedya, Dante’nin ölüme doğru yaptığı yolculuğu anlatan ‘Cehennem-Araf-Cennet’ üçlemesidir. Dante bu kitapta farklı dinleri yaşayan insanlara karşı hoşgörülü davranılmasını öğütler. İncil, Kuran, Tevrat fark etmez.

İlahi Komedyanın Cehennem bölümü suç, azap ve cezadan oluşur.

Nedir bu suçlar ve cezaları?

Kadın tellakları ve çapkınlar koşturulurken kamçılanır

Dalkavuklar ve din sömürücüleri başları aşağı gelecek şekilde pis çukurlara gömülür.

Medyum ve büyücüler, başları sırtına dönük bir şekilde ağlayarak yürürler.

Kumarbaz ve rüşvetçiler yüzeye çıktıkça zebaniler tarafından geriye itilen kaynar bir zift kazanı içindedirler.

İkiyüzlüler ve dönekler, ağır boyalar sürünmüş halde ve ağır cüppeleriyle kıvranarak yürürler.

Hırsızlar, kul ve yetim hakkı yiyenler yılanlar tarafından sokularak kül edilir, dirilip tekrar sokulurlar.

Hile yapanlar, yandıkça yanarlar.

Bölücüler, iç organları dışarıda dış organları da farklı yerlerde bir durumda dolaşırlar. Bilimin dışında yürüyenler kaşıntıdan derilerini yolar, vücutlarını parçalarlar.

Dante ölüm yolculuğunda tanrının varlığına ve gazabına inanır.

Kitapta cehennemin nasıl bir yer olduğunu anlatır.

Maddeye tapan, hırslı, kibirli, bölen insanların acı sonlarının nasıl olacağını yaşatır okura.

***

O bu kitabı yazarken, o tarihlerde Anadolu topraklarında bir Yunus Emre yeşerir:

O’na “Bizim Yunus” derler. Tanrı aşkını, doğruluğu, iyiliği, güzelliği anlatır sözü ile sazı ile. Madde yerine mana âlemine dalan Yunus Emre.

Bizim Yunus’a sormuşlar;

“Doğruluk mu yiğitlik mi fazilettir?”

Cevabı hiçbir tereddüde kapılmadan vermiş:

‘Doğruluk zaten fazilettir’

Madde dünyası mı mana dünyası mı?

Sorusuna yanıt aramış. Bulmuş da.

Mana dünyasına geçmiş Bizim Yunus.

“Mal da yalan mülk de yalan var biraz da sen oyalan”,

“Ben gelmedim dava için benim işim sevi için” diyen Bizim Yunus’tur.

Kendisini de şöyle tarif etmiş tek dizede:

“Ete kemiğe büründüm Yunus diye göründüm.”

Madde dünyasına kapılanların hazin sonlarına dikkat çeken Dante ile

Mana dünyasında dolaşan Bizim Yunus iyi okunmalı.

Cennet de cehennem de burada.

O halde, bu açgözlülük, bu hırs, bu kibir neden?