Antalya Ekspres Gazetesi'nden Selim Çelik'in haberine göre; Birçok çiftçinin mağdur olduğu süt-yem takası hakkında açıklamalarda bulunan Antalya Ticaret Borsası (ATB) Meclis Üyesi ve Türkiye Yem Sanayicileri Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Nuri Büyükselçuk, söz konusu takas sisteminin Rekabet Kurumu tarafından mercek altına alınması gerektiğini söyledi.
ETİK DEĞİL
Büyükselçuk, “Süt maalesef çok yavaş gidiyor. Süt fabrikalarının depoları dolu. Dolayısıyla süt üretiminde ve satışında bir arz-talep dengesizliği söz konusu. Dolayısıyla süt için tok alıcı konumundalar. Bu noktada, Ulusal Süt Konseyi’nin verdiği bir süt satış fiyatı var. Bu fiyatı by-pass etmek için süt-yem takası denilen, bence ticari olarak hiç etik olmayan, Rekabet Kurulu’nun mutlaka üzerine gitmesi gereken ve bir türlü üreticinin kurtulamadığı bir sistem var” dedi.
KİRLİ TİCARET
Sistemde üreticiye dayatılmanın olduğunu ifade eden Büyükselçuk, “Üretici olarak sütü satarken mecburen bunun karşılığında yem almak zorundasınız. Alacağınız yemin fiyatını da sütü sattığınız firma belirliyor. Bu noktada üreticinin hiçbir söz hakkı yok. Etik olmayan, kirli bir ticaret var. Bu durumda üretici hem piyasasının altında, hatta yasal değerinin altında sütünü satmak zorunda kalırken hem de ara girdisi olan yemi olağan fiyatının üzerinde alıyor” diye konuştu.
ARZ- TALEP DENGESİZLİĞİ SORUNUN BAŞLANGICI
Sistem hakkında detaylı bilgiler veren Büyükselçuk, “Süt satışlarında da aynı asgari ücretteki gibi bir taban fiyat var. Eğer alıcı, Süt Konseyi’nin belirlediği bu taban fiyatın altında bir alım yaparsa devlet tarafından bu işlem incelemeye alınıyor. Devlet, belirlenen süt fiyatının altında yapılan bu işlemin yasal olmadığını, bu fiyattan alındığında üreticinin mağdur edildiğini belirterek gerekli cezai müeyyideleri uyguluyor. Dolayısıyla alıcı, en az Ulusal Süt Konseyi'nin belirlediği fiyattan sütü almak zorunda. Ancak burada arz-talep sorunu ortaya çıkıyor. Piyasada ihtiyacın üzerinde süt var yani arz-talep dengesizliği var. Bu durumda üretici sütünü hiç satamamaktansa daha düşük miktara elinden çıkarmak istiyor” dedi.
İSTEDİĞİ FİYATA SATABİLİYOR
“İşte tam da burada süt takası devreye giriyor” diyen Nuri Büyükselçuk, “Özellikle büyük fabrikalar alıcıya ‘Senin elinde kalması muhtemel olan bu sütü ben yine Ulusal Süt Konseyi'nin belirlediği 18.35 kuruşluk fiyattan alacağım. Ancak bunun karşılığında sen de benden yem alacaksın’ diyor. Bir başka deyişle, ‘Ben senden süt alacağım ama karşılığında para vermeyeceğim, karşılığında vereceğim yemin de ne kadara satılacağını ben belirleyeceğim’ diyor” ifadelerini kullandı.
SİSTEM NASIL İŞLİYOR?
Nuri Büyükselçuk, “Alıcı, yani yem firması, sütü Ulusal Süt Konseyi’nin belirlediği fiyattan alıyor. Ancak alıcı, satıcı ile bu işlem öncesinde sütü daha ucuza alacağı noktasında anlaştığı için yemi de piyasanın üzerinde veriyor. Rakamlarla örnek vermek gerekirse; Ulusal Süt Konseyi’nin belirlediği 18.35 kuruşluk süt fiyatının altında alım yapamayacağı için alıcı, rakamı 18.35 olarak gösteriyor. Ancak satıcı ile ‘bu süt elinde kalmasın’ diyerekten 16 liraya anlaşıyor. Bu durumda aradaki 2.35 kuruşluk fiyat farkını yeme yansıtıyor, yemi de 20 liraya satacağına 22.35 kuruşa satıyor. Söz konusu süt-yem takasının sistematiği bu şekilde işliyor” dedi.
ÜRETİCİNİN MÜDAHALESİ MÜMKÜN DEĞİL
Antalya Ticaret Borsası (ATB) Meclis Üyesi ve Türkiye Yem Sanayicileri Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Nuri Büyükselçuk, bu sistemde süt satıcısının, yani üreticinin yem fiyatına müdahalesi olamadığını belirtti. “Normalde sütü satan üretici, sattıktan sonra kazandığı para ile yemi veya diğer ihtiyaçlarını istediği şirketten karşılayabilir. Ancak bu sistemde bu mümkün olmuyor. Bir dayatma söz konusu oluyor” dedi.
REKABET KURULU’NA ÇAĞRI
Büyükselçuk, söz konusu takas işlemlerinin Rekabet Kurulu tarafından incelenmesi gerektiğini belirtti. “Süt-yem takası, etik olmayan ve Rekabet Kurulu’nun mutlak suretle üzerine gidip araştırması gereken bir konudur,” diyerek sözlerini sonlandırdı.