SGK'nın mali dengesinin bozulmasının birinci nedeni olarak EYT'nin çıkması görülüyor. Bazı şehirlerde emekli sayısının çalışan sayısını geçtiği biliniyor. SGK sisteminin kusursuz işlemesi için bir emekliye 3 ya da 4 çalışan olması gerekirken, Türkiye'de bu durum 1,5 çalışana kadar gerilemiş durumda.
SGK Başkanı Raci Kaya, bozulan mali dengeyi yaşam süresinin uzamasıyla açıkladı. Kaya, sağlık sistemi ve refah artışına dikkat çekerek yaşam süresinin Avrupa Birliği (AB) düzeyine yaklaştığını kaydetti. Kaya, yaşam süresinin uzamasına vurgu yaparak SGK'nın mali sıkıntılarının sebebini “Eskiden 50 yaşında ölüyorduk, bugün emekli 78 yaşına kadar maaş alıyor.” sözleriyle açıkladı. Bu sözler emeklilerin tepkisini çekti.
Raci Kaya, söz konusu ifadelerinin de yer aldığı açıklamasında, “SGK’ya ödenen primlerin ortalama süresi 20 yıl. Almanya’da bu süre 45 yıl. AB ortalaması 40 yıl. Eskiden ‘mezarda emeklilik’ deniyordu çünkü 50-55 yaşta ölüyorduk. Bugün 78 yıl ortalamaya gelmişiz. EYT ile birlikte 2023 yılından beri emekli sayımız 3 milyon arttı. Benim şu anda sistemi sürdürebilmem için istihdama adam girmesi lazım. Ama 10 yıl içerisinde 10 milyon insan istihdama girecek derken, nüfusumuz yaşlanıyor ve emekli sayımız daha hızlı artıyor. Prim ödeme yıl sayısı ortalama 20 yıl, emekli olma yaşı 48. AB’de emekli olma yaşı 65” ifadelerini kullanmıştı.
TEZCAN’DAN SERT TEPKİ
Açıklamalara tepki gösteren Türkiye Emekliler Derneği (TÜED) Antalya Şube Başkanı İbrahim Tezcan, “TÜİK bir taraftan rakamlarıyla ‘sizin haliniz vaktiniz yerinde, iyi para kazanıyorsunuz’ demeye çalışırken, diğer taraftan Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı ‘emekliler şimdi daha geç ölüyor’ diyor. Bu ülkede yaşamak bile lütuf olarak görülüyor. İnşallah bir gün kendisi de emekli olur da birisi ona ‘Hâlâ yaşıyor musun, niye ölmedin?’ der. Bu laf çok ağır bir laftır. Biz tabii ki buna alındık, gücendik. İnsanların ölümünü SGK Başkanı mı belirleyecek? Bu kadar büyük hadsizlik olur mu?” dedi.
'ZATEN YAŞAMIYORUZ'
Başkan İbrahim Tezcan, “Emekliye versen de geçinemiyor, vermesen de geçinemiyor. Şimdi engelli maaşlarıyla dul ve yetim aylıklarının kesileceği söyleniyor. Kesilirse de çok bir şey fark etmeyecek, zaten geçinemiyorduk, zaten yaşamıyorduk. Onlar da bize zaten resmen ‘yaşamayın’ diyorlar” ifadelerini kullandı.