Son dönemde TikTok, Instagram ve YouTube gibi sosyal medya platformlarında hızla yayılan “öz tanı” videoları, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) hakkında yanıltıcı bilgi yayılımına neden oluyor. Uzmanlar, bu içeriklerin bireyleri yanlış şekilde DEHB hastası olduklarına inandırabileceği konusunda uyarıda bulunuyor.
Sosyal medyada paylaşılan kısa videoların psikiyatrik hastalıkları basitleştirdiğini belirten Uzman Psikolog Anıl Yıldız, “Özellikle dikkat dağınıklığı, erteleme ve odaklanma zorluğu yaşayan kişiler bu içeriklerle özdeşleşerek kendilerinde DEHB olduğunu düşünebiliyor. Oysa bu belirtiler, zaman zaman birçok kişide görülebilir ve farklı psikolojik sorunların belirtisi de olabilir” dedi.
‘YANLIŞ TANILAR YARDIMI GECİKTİRİYOR’
Sosyal medya içeriklerinin yaygınlaşmasıyla birlikte artan “kendi kendine tanı koyma” eğiliminin ciddi riskler barındırdığına dikkat çeken Yıldız, bu riskleri şu şekilde sıraladı:
Yanıltıcı Özdeşleşme: DEHB belirtileri, kaygı bozukluğu, depresyon, uyku problemleri veya yoğun stres gibi farklı sorunlarla da benzerlik gösterebilir.
Tedavide Gecikme: Kendi kendine DEHB tanısı koyan bireyler, asıl sorunlarına yönelik profesyonel yardım almayı erteleyebilir.
Kontrolsüz İlaç Arayışı: İnternetten edinilen eksik veya hatalı bilgiler, kişileri uzman önerisi olmadan ilaç kullanmaya itebilir.
Özgüven Sorunları: Yanlış tanılar, bireyin kendine bakışını olumsuz etkileyebilir, özgüven problemlerine yol açabilir.
‘İÇERİK ÜRETİCİSİNİN UZMANLIĞINA DİKKAT EDİN’
Sosyal medya içeriklerinin farkındalık yaratmak amacı taşıyabileceğini ancak tanı koymak için yeterli olmadığını vurgulayan Yıldız, “Eğer DEHB şüphesi varsa, bir psikiyatrist veya psikologla görüşülmeli. Tanı koyma süreci; detaylı görüşmeler, psikolojik testler ve değerlendirmeler gerektirir. Ayrıca içerik üreticisinin uzman olup olmadığı mutlaka kontrol edilmelidir” uyarısında bulundu.
‘ÖNCE SORGULA, SONRA DANIŞ’
DEHB ile ilgili içeriklerin sosyal medyada sıkça karşımıza çıkmasının, bireylerde “ben de böyleyim” düşüncesini tetikleyebileceğini belirten Uzman Psikolog Anıl Yıldız, şu ifadelerle sözlerini tamamladı: “Sosyal medyada gördüğümüz her bilgiyi doğru kabul etmemeliyiz. Önce sorgulamalı, sonra bir uzmana danışmalı ve yaşadığımız durumu profesyonel destekle değerlendirmeliyiz. Sistemimiz bu olmalı. Uzun süredir devam eden dikkat dağınıklığı, odaklanma sorunu ve benzeri şikayetlerin günlük yaşamı ne derece etkilediğinin gözlemlenmesi gerekiyor.”