Türkiye uzun süredir devam eden yüksek faiz sarmalından son iki ayda çıkmaya başladı. Yüzde 50 olan merkez bankası politika faizi aylar sonra ilk kez indirildi. Geçtiğimiz yılın son ayında yapılan toplantıda 250 baz puan indirilen politika faizindeki düşüşün bu yılın ilk ayında yapılan toplantıda alınan karar ile devam etmesine karar verildi. Buna göre merkez bankasının bütün bankalardaki faizleri direkt etkileyen politika faizi oranı, bir kez daha 250 baz puan düşürülerek yüzde 45 seviyesine inmiş oldu.

Peki yüzde 45 politika faizi ne demek? Bankaya para yatıran bir kişi bu faiz oranı baz alındığında ne kadar para kazanabilecek? 

ÇEŞİTLİ ETKENLER VAR
Öncelikle bankalar Merkez Bankası'nın politika faiz oranını birebir şekilde uygulamıyor. Bankaların çeşitli kuralları, kendi dinamikleri, müşteri portföyü ve yatırılan paranın miktarı ile ne kadar sürede bankada kalacağı gibi birçok parametre paradan elde edilecek kazancı yani faizin miktarını etkileyebiliyor.  
Bu parametreler arasında en önemlileri yatırılacak miktar ve bankada ne kadar süre kalacağı oluyor. Öyle ki, yatırılan miktara göre faiz oranı değişiyor. Genellikle yüksek meblağlar ile yapılan yatırımlarda faiz oranları para sahibi için daha avantajlı oluyor. Diğer yandan ilginç bir durum da paranın ne kadar süre bankada kalacağı noktasında gün yüzüne çıkıyor. Zira, kısa vade olarak adlandırılan 30 ile 60 gün arasındaki taahhütlerde faiz oranları daha yüksek olurken, 1-2 yıl bankada kalacak para kısa vadedeki kadar faiz getirisi sağlamıyor. Bunun sebebi ise enflasyonist ortamdaki belirsizlik ile birlikte Merkez Bankası'nı faiz politikasındaki değişkenliklerin bankaların faiz oranlarını uygulamada çekingen kalmasına neden olması.

SÜRE UZADIKÇA ORAN DÜŞÜYOR 
Öyle ki, Merkez Bankası'nın bugün itibariyle belirlediği politika faizi oranı yüzde 45. Ancak bir banka yüzde 45 ile 2-3 yıl gibi süreler boyunca yatırılan paraya faiz uygulamaya yanaşmıyor. Bunun sebebini de devlet yöneticilerin ve karar vericilerin aldığı kararlar sonrasında ekonomi politikalarının değişimi, dolayısıyla faiz oranların da stabil seyretmeyebileceği endişesi oluşturuyor. 

Örnek vermek gerekirse, bir banka bugün yüzde 45 mevduat faizi ile bir vatandaşın parasını aldı. Ancak 6 ay sonra Merkez Bankası sert bir düşüş ile politika faizini yüzde 10’a düşürdü. Bu şartlarda banka, parasını yatıran kişiye vaat ettiği faizi uygulamada ciddi sorunlar yaşayacak. İşte bu belirsizlik sebebiyle uzun vadeli mevduat yatırımları kısa vadelere göre daha az faiz getirisi sağlıyor. 

NE KADAR KAZANÇ SAĞLANIYOR?
Bu bilgiler ışığında 1 milyon TL’yi 35 günlüğüne, bir bankanın mevduat hesabına yatıran bir kişi yüzde 45 ile yüzde 50 arasında bir kazanç sağlıyor. Bu da, dosya masrafları ve vergi giderleri çıktıktan sonra yaklaşık 37 ile 38 bin liraya tekabül ediyor. 

Eğer parayı yatıran kişi parasının 46 gün boyunca bankada kalmasını ister ise, 46 gün sonunda ana parasına artı olarak yaklaşık 50 ile 53 bin lira arasında bir miktar eklemiş oluyor.

Para sahibi kişi, mevduat hesabındaki 1 milyon TL’nin 90 gün boyunca bankada kalmasını ister ise, 90 gün sonunda ana parasına yaklaşık 105 bin lira eklemiş oluyor. 

Eğer parayı yatıran ile banka yönetimi bir yıl boyunca 1 Milyon TL’nin bankada kalması konusunda anlaşır ise faiz oranı yüzde 30’lara düşüyor. Bu da 365 gün sonunda para sahibinin ana parasına yaklaşık 360 bin TL katacağı anlamına geliyor.

Muhabir: Selim Çelik