AĞUSTOS’UN İSİM BABASI: AUGUSTUS
Ağustos ayının ismi, Antik Roma imparatoru Gaius Octavius Augustus’tan geliyor. Milattan önce 27 yılında Roma Senatosu tarafından ‘Augustus’ (yüce, ulu) unvanı verilen bu lider, Roma İmparatorluğu’nun ilk imparatoru olarak tarihe geçti. Daha önce bu aya ‘Sextilis’ (altıncı ay) deniliyordu, çünkü Roma takvimi Mart ile başlıyordu. Ancak Augustus’un bu ayda birçok zafer kazanmış olması, Mısır’ı fethetmesi ve Roma’ya dönüşünün bu döneme denk gelmesi nedeniyle, ayın ismi onun onuruna değiştirildi.
Julius Caesar için adanan Temmuz ayı 31 gün olduğu için, Augustus’a adanan ay da onunla eşit olsun diye 31 gün olarak belirlenmişti. Bu nedenle Ağustos, yılın iki ‘imparatorluk ayından’ biridir.
ESKİ KÜLTÜRLERDE AĞUSTOS
Ağustos, sadece Roma’da değil, birçok eski uygarlıkta da hasat, güneş ve bereketle ilişkilendirilmiştir. Antik Yunan’da bu dönemde Panathenaia gibi önemli festivaller düzenlenirken, Anadolu’nun eski halkları bu zamanı toprağın teşekkür dönemi olarak kabul ederdi. Mısır’da Nil’in taşmasıyla birlikte toprak bereketlenir, tarımsal döngünün en verimli evresi başlardı.
Türk kültüründe ise Ağustos ayı tarihsel açıdan zaferlerin ayı olarak bilinir. Malazgirt Meydan Muharebesi (1071), Büyük Taarruz (1922) gibi önemli savaşların bu ayda gerçekleşmiş olması, kolektif hafızada bu ayı ayrıcalıklı bir konuma yerleştirir.
HALK İNANIŞLARINDA AĞUSTOS
‘Eyyam-ı Bahur’ diye adlandırılan çöl sıcakları bu ayın ilk haftasında gerçekleşir. Anadolu’nun pek çok köyünde bu ay, yılın en zorlu ama en bereketli zamanıdır. Sabahın ilk ışığında tarlaya çıkanlar, akşam serinliğine kadar biçer, toplar, kurutur. Bu yüzden bazı yörelerde ‘Alın teri ayı’ denir Ağustos’a. Üzümler toplanmaya başlar, incir kurutulur, domates salçaya döner. Fırtınalar beklenmez ama sıcak basmaları tehlikelidir. Geleneksel olarak bu ayda yapılan işlerin bereket getireceğine inanılır.
GÖKLERDE AĞUSTOS
Ağustos’un gökyüzüyle ilişkisi de dikkat çekicidir. Her yıl Perseid meteor yağmuru, halk arasında ‘yıldız kayması’ olarak bilinir. Dilek dileme geleneğiyle özdeşleşen bu doğa olayı, Ağustos’u bir dilek ve umut zamanı haline getirir.