2025’in ilk beş ayında Üretici Fiyat Endeksi’nin (ÜFE) yüzde 12,92 olarak gerçekleşmesiyle birlikte, sigarada Temmuz ayında yeni bir Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) artışı bekleniyor. ÖTV oranının yüzde 15’e artırılması bekleniyor. Bu durumda piyasadaki en ucuz sigaraların fiyatı 70 TL’den 80 TL’ye, orta segmentteki sigaraların fiyatı ise 80 TL’den 90 TL’ye yükselebilir. Bu artış, sigara ve alkollü içeceklerde ÖTV’nin her 6 ayda bir ÜFE oranında otomatik olarak güncellenmesi kapsamında yapılacak.
‘BU ARTIŞ SAĞLIK İÇİN KULLANILMALI’
Vergi artışlarının sadece bütçeye gelir sağlamak amacıyla değil, toplum sağlığını koruyacak bir fona aktarılması gerektiğini belirten Türkiye Sigarayla Savaş Derneği Antalya Temsilcisi Gürsel Yurtbahar, “Eğer ÖTV olacaksa, bu bir sağlık fonuna dönüşmeli. Tütün ürünlerinden elde edilen vergi gelirleri, doğrudan tütünden zarar gören vatandaşların tedavisinde, sağlık hizmetlerinde kullanılmalı” ifadelerini kullandı.
Tütün mamullerinin yaygın erişilebilirliğine de dikkat çeken Yurtbahar, “Bu durum halk sağlığı açısından büyük bir tehdit. Dünyanın en zehirli maddesinin bu kadar ucuz ve kolay bir şekilde elde edilmesini anlamak mümkün değildir. Bugün, Türkiye'nin neresinde olursanız olun, istediğiniz yer ve zamanda tütün mamullerine sahip olabiliyorsunuz. Üstelik bu ürünlere yalnızca satış noktalarından değil, internet üzerinden, elektronik ortamlardan veya çeşitli ulaşım araçlarıyla bile ulaşmak mümkün. Yaşınız ne olursa olsun, bir şekilde bu ürünlere erişebiliyorsunuz. Bu kabul edilemez” dedi.
‘ÖTV GELİRİ TOPLUMA GERİ DÖNMELİ’
Vergi artışlarının doğrudan tüketiciye yansıtıldığını vurgulayan Yurtbahar, “Bilindiği gibi, ÖTV’ye tabi olan ürünlere yılda iki kez, altı ayda bir artış yapılmaktadır. Bu ürünlerden biri de tütündür. Tütün ürününe yapılan ÖTV farkı doğrudan fiyatlara yansıtılıyor ve bu artış tütün kullanıcılarının cebinden çıkıyor. Ancak bu paralar sadece devlet bütçesine gidiyor. Oysa ki bu vergiler, tütünle mücadele için kullanılmalı. Tedaviye, önleyici sağlık hizmetlerine, eğitim çalışmalarına aktarılmalı” şeklinde konuştu.
‘ZARAR BİREYSEL DEĞİL, TOPLUMSAL’
Tütün kullanımının etkilerinin yalnızca bireyle sınırlı olmadığını hatırlatan Yurtbahar, “Tütün kullanımı kişisel zarar dışında, topluma ve çevreye verdiği zararın bedeli sayılmayacak kadar fazla. Bugün bu zararın maliyeti, tütün kullanıcılarının harcadığı paradan çok daha yüksek. Sağlık sistemi üzerindeki yük, iş gücü kaybı, çevreye verilen zarar ve toplumsal maliyetler, büyük bir ekonomik yük yaratıyor” dedi.
‘FİYAT ARTIŞI, TEK BAŞINA ÇÖZÜM DEĞİL’
Sigara fiyatlarına yapılan zamların caydırıcı etkisinin sınırlı olduğunu belirten Yurtbahar, “Tütün mamullerinin fiyat artışı, tütünle mücadelede bir yöntem olarak kullanılsa da, ülkemizde kayıt dışı satışların yüksek olması nedeniyle bu yöntem tek başına yeterli olmuyor. Kaçak tütün ve sahte ürün piyasası, vergi artışlarının etkisini azaltıyor. Bu nedenle fiyat politikalarının yanında denetim, eğitim ve farkındalık kampanyaları da artırılmalı” diye konuştu.
