Yılbaşı özel çekilişinde büyük ikramiyenin 800 milyon TL olarak belirlenmesi toplumda büyük bir heyecan yaratırken, uzmanlar bu beklentinin psikolojik etkilerine dikkat çekiyor. Uzman Psikolog Anıl Yıldız, yüksek meblağlı ikramiyelerin kısa vadede umut ve heyecan yaratsa da uzun vadede bireylerin ruh sağlığı üzerinde olumsuz sonuçlar doğurabileceğini söyledi.
Yıldız, büyük kazanma hayalinin bireylerin gerçekçi düşünme becerisini zayıflatabildiğini belirterek, “Yılbaşı ikramiyesi gibi çok yüksek bir para ödülünü beklemek, ilk etapta insanlara umut ve heyecan verir. Ancak zamanla kişi, hayatındaki tüm sorunların bu parayla bir anda çözüleceğine inanabilir. Bu düşünce biçimi, bireyin mevcut sorunlarla baş etme gücünü azaltır ve onu çalışmak, plan yapmak ya da küçük ama sürdürülebilir adımlar atmak yerine tamamen şansa bel bağlayan bir noktaya sürükleyebilir” dedi.
‘BEKLENTİ YÜKSELDİKÇE HAYAL KIRIKLIĞI DERİNLEŞİYOR’
İkramiyeyi kazanma ihtimalinin son derece düşük olduğuna dikkat çeken Yıldız, zihinsel olarak defalarca kazanmış gibi hissetmenin ciddi riskler barındırdığını ifade ederek, “Kişi zihninde sürekli olarak kazandığını canlandırır, hayatını buna göre kurgular ve duygusal olarak bu senaryoya bağlanır. Ancak sonuç olumsuz olduğunda yoğun bir düşüş hissi, derin bir moral bozukluğu ve hatta umutsuzluk ortaya çıkabilir. Bu süreç, bazı bireylerde ‘bende hiç şans yok’ gibi genelleyici düşüncelere yol açarak özgüveni ciddi şekilde zedeleyebilir” diye konuştu.
‘KONTROL DUYGUSU ZAYIFLAYABİLİYOR’
Hayatın tamamen dışsal bir şansa bağlı olarak değişmesini beklemenin bireyde güçsüzlük hissi yaratabileceğini vurgulayan Uzman Psikolog Anıl Yıldız, “İnsan kendi emeğiyle değil de tamamen şansa bağlı bir şekilde hayatının değişmesini beklediğinde, kontrol duygusunu kaybetmeye başlar. Bu durum zamanla kaygıyı artırır, bireyi pasif bir bekleyişe sokar ve ‘ben bir şey yapmasam da kaderim belirleniyor’ düşüncesini güçlendirebilir” ifadelerini kullandı.
‘GÜNLÜK YAŞAMA ODAKLANMA AZALIYOR’
Sürekli ikramiye düşünmenin zihinsel yük oluşturduğunu belirten Yıldız, “Kişinin zihni sürekli büyük ödülle meşgul olduğunda, işine, ilişkilerine ve günlük sorumluluklarına yeterince odaklanması zorlaşabilir. Bazı kişilerde bu beklenti, daha fazla bilet alma davranışına dönüşerek maddi kayıplara, sonrasında ise suçluluk ve pişmanlık duygularına neden olabilir” değerlendirmesinde bulundu.
‘SOSYAL KARŞILAŞTIRMA MUTSUZLUĞU BESLİYOR’
İkramiye kazananların görünür olmasının sosyal karşılaştırmayı tetiklediğini dile getiren Yıldız, “İnsanlar kazananları gördükçe ‘herkesin hayatı değişiyor, bir tek benimki değişmiyor’ düşüncesine kapılabilir. Bu duygu durumu zamanla kıskançlık, yetersizlik hissi ve genel bir mutsuzluk halini besleyebilir” dedi.
Yılbaşı ikramiyesi beklentisinin kısa süreli bir umut verdiğini ancak psikolojik açıdan temkinli olunması gerektiğini vurgulayan Uzman Psikolog Anıl Yıldız, “Umudu tamamen kaybetmeden ama hayatın kontrolünü de şansa teslim etmeden yaşamak çok önemlidir. Psikolojik olarak daha sağlıklı olan, gerçekçi hedefler koymak, emek vermek ve bireyin kendi yaşamının sorumluluğunu elinde tutarak ilerlemesidir” şeklinde konuştu.
