Antalya genelinde 19 ilçeyi kapsayan “Coğrafi İşaret Seferberliği” hız kesmeden devam ediyor. Valiliğin koordinasyonunda yürütülen çalışmalarda yalnızca yöresel tatlar değil, el emeğiyle üretilen kültürel değerler de koruma altına alınıyor. Bu kapsamda Kumluca Kaymakamlığı, Kumluca Gardıç Bıçağı için Türk Patent ve Marka Kurumu’na tescil başvurusunda bulundu.
GARDIÇ BIÇAĞI’NIN YAPIM SIRRI
Kumluca’nın Kuzca (Gardıç) Mahallesi’nde üretilen bu özel bıçaklar, geçmişte neredeyse her evde bulunurdu. Özellikle kurban kesimlerinde ve tarımsal işlerde kullanılan Gardıç Bıçağı, bugün yalnızca birkaç usta tarafından üretiliyor.
Dövme çelikten el emeğiyle yapılan bıçaklar, ustasının örs üzerindeki ritmine göre şekilleniyor. Üretim süreci adeta bir ritüel gibi ilerliyor:
Demir ateşte kızdırılıyor, örs üzerinde çekiç darbeleriyle dövülüyor. Usta, demirin sesinden sertliğini ve dayanıklılığını “duyarak” anlıyor. Namlu kısmı, “su verme” işlemiyle dayanıklılık kazanıyor; kızgın haldeyken özel bir sıvıya batırılıyor.
Sap kısmı için genellikle koç ya da teke boynuzu tercih ediliyor. Boynuz ısıtılarak yumuşatılıyor, oyulup şekillendiriliyor ve çiviyle çeliğe birleştiriliyor. Son aşamada bıçak zımparalanıyor, bileniyor, sap kısmı cilalanarak parlaklık kazanıyor.
Eskiden tamamen demirden dövülerek yapılan bıçaklar, günümüzde paslanmaz çelikten, sipariş üzerine üretiliyor. “Kuzca bıçağı” olarak da bilinen Gardıç Bıçağı, keskinliğiyle meşhur.
KORUMA ALTINA ALINAN KÜLTÜREL MİRAS
Coğrafi işaret tesciliyle birlikte Kumluca Gardıç Bıçağı’nın üretim geleneği korunacak, yerel ustalara da ekonomik bir can suyu sağlanacak.
