Marmara Denizi’nin doğu kıyısında, Kocaeli il sınırları içinde yer alan Gölcük, tarih öncesi çağlardan bu yana yerleşim izleri taşıyor. Antik dönemde Bitinya bölgesi içinde kalan bu topraklar, Roma ve Bizans dönemlerinde de İzmit Körfezi’nin doğal limanları sayesinde önem kazandı. Özellikle deniz ticareti ve tarımsal üretimle gelişen bölge, Osmanlı’nın hâkimiyetine geçtikten sonra küçük bir yerleşim yeri olarak varlığını sürdürdü. 16. yüzyıldan itibaren Osmanlı donanmasının seferlerinde körfezin kullanılması, bölgenin stratejik değerini artırdı. Gölcük ve çevresindeki köyler bu dönemde balıkçılık, bağcılık ve tarımla geçim sağlarken, İstanbul’a olan yakınlığı sayesinde askeri lojistikte destek unsuru haline geldi.
Cumhuriyet’in ilanından sonra ise Gölcük’ün tarihi adeta yeniden yazıldı. 1926’da Osmanlı’dan miras kalan Yavuz Zırhlısı’nın bakım ve onarımı için Alman mühendisler bölgeye geldi ve bir tersane kuruldu. Bu adım, Gölcük’ün donanma kenti kimliğinin temelini oluşturdu. Zamanla Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın ana üssü haline gelen ilçede, askeri tesisler etrafında yeni yerleşim alanları kuruldu. Subay ve işçilerin aileleriyle birlikte bölgeye yerleşmesi, ilçenin nüfusunu hızla artırdı ve modern bir şehirleşme süreci başladı.
Gölcük’ün yakın tarihindeki en büyük kırılma noktası ise 17 Ağustos 1999’da yaşandı. Merkez üssü Gölcük olan 7.4 büyüklüğündeki deprem, binlerce insanın hayatını kaybetmesine, on binlerce evin yıkılmasına neden oldu. Donanma tesisleri büyük hasar gördü, kentin hafızasında derin izler kaldı. Türkiye’yi derinden sarsan bu felaket, Gölcük’ün tarihine kara bir sayfa olarak geçti.Buna rağmen Gölcük, yeniden inşa sürecinde hızla toparlandı. Bugün modern yapıları, sahil düzenlemeleri, parkları ve kültürel yaşamıyla Kocaeli’nin en gelişmiş ilçelerinden biri konumunda.
PEKİ, GÖLCÜK İSMİ NEREDEN GELİYOR?
İlçenin ismi, coğrafi özelliklerinden geliyor. Bölgedeki küçük gölcükler ve sulak alanlar nedeniyle Osmanlı kayıtlarında ‘küçük göllerin olduğu yer’ anlamında kullanılan ad, zamanla resmi hale geldi ve ilçeye Gölcük adı verildi.
