Uzman Sosyolog Funda Alpaslan Talay, yapay zeka destekli görsel dönüşüm uygulamalarının bireysel mahremiyeti tehdit ettiğini belirterek önemli uyarılarda bulundu. Son dönemde sosyal medyada yaygınlaşan bu dijital dönüşüm trendine dikkat çeken Talay, yaşanan sürecin eğlenceli gibi görünse de ciddi riskler taşıdığını vurguladı.
‘KİŞİSEL SINIRLARINI TEHDİT EDİYOR’
Uzman Sosyolog Funda Alpaslan Talay, “Son zamanlarda sosyal medya platformlarında neredeyse herkes kendi fotoğraflarını yapay zeka destekli uygulamalara yükleyerek başka birine, başka bir zamana veya başka bir kimliğe dönüşüyor. Bu dönüşümler ilk bakışta eğlenceli, yaratıcı ve masum bir dijital oyun gibi görünebilir. Ancak aslında farkında olmadan hem kendi mahremiyetimizi hem de başkalarının kişisel sınırlarını tehdit eden bir süreci başlatıyoruz” dedi.
Her yapay zeka görselinin yalnızca kullanıcıya ait değil, görselde yer alan diğer kişilere ait biyometrik bilgileri de içerebileceğini belirten Talay, “Bu verilerin izinsiz olarak yüz tanıma sistemleri, gözetim teknolojileri ve pazarlama algoritmaları tarafından kullanılabilecek. Üstelik çoğu zaman bu kişilerin böyle bir kullanıma dair bilgisi ya da onayı dahi olmuyor. Bu da bireyin mahremiyetini ciddi anlamda ihlal eden bir uygulama biçimine dönüşüyor” diye konuştu.
‘VERİ NESNESİ HALİNE GELDİ’
Dijital ortamda beden, yüz hatları, mimikler ve kimliğin artık birer “veri nesnesi” haline geldiğine dikkat çeken Talay, “Ne yazık ki bu verilerin kimler tarafından toplandığını, nasıl işlendiğini ve ne tür amaçlarla kullanıldığını çoğu zaman bilmiyoruz. Dijital beden politikaları dediğimiz bu yeni çağda birey, kendi varlığı üzerindeki denetimini teknoloji şirketlerine devrediyor. Bu yalnızca bireysel değil, toplumsal etkileri olan ciddi bir sorun oldu. Artık hangi uygulamaya hangi verilerimizi verdiğimizi, bu verilerin nasıl işlendiğini ve nerelerde karşımıza çıkabileceğini bilmek yalnızca bir hak değil, aynı zamanda bir zorunluluk” dedi.
Dijital platformlarda verilen onayların da çoğu zaman bilinçsiz olduğunu ifade eden Talay, “Gerçek rıza dediğimiz kavramı yeniden tartışmamız gerekiyor. Çünkü dijital ortamda verilen onaylar çoğu zaman bilgilendirilmemiş, aceleyle tıklanmış ve aslında farkına bile varılmamış onaylar oluyor. Bu mesele artık ertelenemez bir toplumsal sorumluluk haline geldi” dedi.
