Enflasyon hedefleri sürekli revize edilirken vatandaşın sofrasındaki yangın büyüyor. Merkez Bankası (TCMB), yılın ilk enflasyon raporu sunumunda gıda enflasyonuna dikkat çekti.Raporda şu ifadelere yer verildi: “İşlenmemiş gıda fiyatlarının seyri, enflasyon tahminleri için risk oluşturmaktadır. Taze meyve ve sebze grubundaki fiyat artışı, yılın son çeyreğinde hızlanarak tüketici enflasyonundaki iyileşmenin önündeki en büyük engel olmuştur.”
Ocak ayında yüzde 5.19 artan gıda fiyatları, işlenmemiş gıda ve sebze-meyve ürünlerindeki yükselişle birlikte enflasyonun ana belirleyicilerinden biri oldu. TCMB, gıda enflasyonunun nedenleri arasında iklim değişikliği ve mevsimsel etkileri gösterse de asıl sebep, yanlış ekonomi politikaları ve plansız üretimle çöküşe sürüklenen tarım sektörü.
İŞ GÜCÜ AZALDI
Artan girdi maliyetleri, yetersiz teşvikler ve emeğinin karşılığını alamayan çiftçiler, zamanla tarımdan çekilerek tarlalarını elden çıkardı. Bu durum, sektörde arz sorununa yol açarken gıda fiyatlarını da yukarı çekti. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2014 yılında 5 milyon 180 bin kişi tarımda istihdam edilirken, bu sayı 2023’te 4 milyon 695 bine düştü.
İktidar, ‘Tarımda çalışacak işçi bulamıyoruz’ diyerek Afgan ve Suriyeli mültecileri desteklerken kriz derinleşince ulusal istihdam eylem planını devreye soktu. Ulusal İstihdam Stratejisi 2025 raporuna göre, 2014’te yüzde 20.3 olan tarımsal istihdam oranı, 2023’te yüzde 14.8’e geriledi.
TCMB TAHMİNLERİNİ YENİDEN GÜNCELLEDİ
Gıda enflasyonuna ilişkin tahminler de revize edildi. TCMB’nin önceki öngörülerinde 2024 ve 2025 yılları için sırasıyla yüzde 41.8 ve yüzde 22.5 seviyesinde olan gıda fiyatları varsayımı, son raporda 2025 için yüzde 24.5’e çıkarıldı. 2026 yılı tahmini ise yüzde 13.5 olarak belirlendi. Yılın ilk enflasyon raporuna göre, gıda grubu yıllık enflasyonu 2024’ü yüzde 43.6 ile tamamlayarak önceki tahminleri aştı.
