Antalya Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Derneği Yönetim Kurulu Üyesi ve yazar İlyas Ali Daştan, kadın güreş tarihine ışık tutan kitabı “Dünyanın En Güçlü Kadını Pehlivan Emine” ile okuyucuların karşısına çıktı. Daştan, iki yıllık titiz bir araştırmanın ürünü olan romanında, Osmanlı’nın son dönemleri ve Cumhuriyet’in kuruluş yıllarında erkek rakipleriyle güreşerek hiçbir müsabakada yenilmeyen Anamurlu Yörük kadını Pehlivan Emine’nin ilham verici hayatını kaleme aldı.
1900’lü yılların başında doğan ve kadınların adının dahi sporla anılmadığı bir dönemde güreş yaparak geçimini sağlayan Pehlivan Emine, yalnızca Türkiye’nin değil, dünyanın da ilk kadın güreşçilerinden biri olarak tarihe geçti. Emine’nin hikayesi; kadınların sporda, özellikle de geleneksel olarak erkek egemen bir alan olan güreşte varlık göstermesinin ne denli zor olduğunu gözler önüne seriyor.
‘KADININ ADININ BİLE OLMADIĞI BİR DÖNEMDE O, ER MEYDANINDAYDI’
Kitabının arka planı ve amacı hakkında konuşan Daştan, “Kitabım hakkında özet geçmek gerekirse; Pehlivan Emine, 1900’lü yıllarda doğmuş Anamurlu bir Yörük kadınıdır. Emine, güreş yaparak hayatını kazanmıştır. Osmanlı’nın son dönemleri ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında kadının adı yokken, o güreş meydanlarında hiçbir erkek rakibine yenilmeden mücadele etmiştir” dedi.
Pehlivan Emine’nin sadece bir sporcu değil, aynı zamanda bir direniş sembolü olduğunu vurgulayan Daştan, “Emine’nin rakipleri erkek güreşçilerdi. Çünkü o dönem kadınların spor yapması, hele ki güreş tutması kabul edilir bir şey değildi. Bu yönüyle Emine, dünya güreş tarihinde kadın olarak bir ilktir” ifadelerini kullandı.
‘ANAMUR’UN GURURU, TÜRKİYE’NİN İLHAMI’
Emine’nin birçok şehirde güreş tuttuğunu ve halk tarafından sahiplendiğini belirten Daştan, “Türkiye’nin birçok ilinde güreş yaptığı için farklı şehirler Emine’yi sahiplenmiştir. Ancak 1930’lu yıllarda Vakit Gazetesi’ne verdiği bir röportajda kendisinin Anamurlu olduğunu açıkça belirtmiştir” diye konuştu.
Romanın ortaya çıkış sürecine dair bilgi veren Daştan, “İki yıllık bir araştırma, inceleme ve arşiv çalışması yaptım. Tarihin karanlık sayfalarında unutulmasına gönlümün razı olmadığı bu değerli Türk kadınının hayatını romanlaştırdım. Bu kitabımı tüm Türk kadınlarına ithaf ediyorum” dedi.
‘CUMHURİYET’E VE ATATÜRK’E İTHAF’
Cumhuriyet ve kadın hakları vurgusu da yapan Daştan, “Hiç tartışma götürmez ki kadın hakları konusunda sadece Türkiye’de değil, dünyada öncü bir isim olan Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün yeri doldurulamaz. Bu romanı, Atatürk’ün bize emanet ettiği Cumhuriyet’e ve onun aziz hatırasına bir katkı olarak görüyorum” ifadelerini kullandı.
Pehlivan Emine’nin hak ettiği değeri göremediğine dikkat çeken Daştan, “Ne yazık ki Emine, Anadolu topraklarında yeterince tanıtılmamış ve kıymeti bilinmemiştir. Bunun tek bir gerekçesi vardır: Pehlivanın kadın olması. Kadın hakları ve eşitlik savunucusu kimliğimle, onun gibi bir kadının artık yalnızca Türkiye’de değil, tüm dünyada tanınmasını istiyorum” diye konuştu.
