Yıl 2024, nihayet biz de uzaya çıkabildik. Mutluyuz, gururluyuz ve takipteyiz. İlk Türk astronotumuz Alper Gezeravcı’yı gururla takip ediyoruz. Kendisi uzay istasyonunda 14 gün kalacak ve 13 farklı bilimsel çalışma yapacak. Hatta en son Cumhurbaşkanı Erdoğan’la bir bağlantı gerçekleştirip çalışmalarına başladığını duyurdu.
Uzay, uzay yolculuğu, uzay istasyonu, astronot… Bu kavramlar bende izlediğim bilim kurgu filmlerinden öteye geçmiyor, şu an gerçek bir bilim kurgu izliyoruz. İster istemez insanı bir merak sarıyor. Sonuçta artık uzayın kapıları bizlere de açıldı. Hayaller gerçek oldu. Bu adım pek çok kişiye de ilham kaynağı olacak.
Alper Gezeravcı ilk Türk astronot... İlk sorum insan nasıl astronot olur? Bunun bir okulu falan var mı? Ne yapmak lazım? Şöyle bir araştırdım, süreç fazlasıyla uzun, fazlasıyla uzmanlık istiyor. Başlangıçta astronot olma hayaliyle mi başladılar bu yola ya da hayatın onları getirdiği nokta bu mu?
Öncelikle mühendislik, temel bilimler (fizik, kimya, biyoloji, matematik) ve bilgi teknolojileri alanında en az lisans derecesinde eğitim almış olmak ve not ortalamasının da yüksek olması gerekiyor. Gezeravcı; İstanbul Hava Harp Okulu'nda Elektronik Mühendisliği alanında lisans eğitimini tamamladı. Ayrıca Wright-Patterson Hava Kuvvetleri Üssü'ndeki Hava Kuvvetleri Teknoloji Enstitüsü'nde yüksek lisans yaptı.
Astronotların çoğu asker kökenli olsa da böyle bir zorunluluk yok ama asker kökenli olmak bu zorlu süreçte avantaj gibi görünüyor.
Uzay istasyonlarında yapacağı göreve göre değişkenlik gösterse de astronotların belirli bir uçuş süresi tecrübesi olması gerekiyor. Örneğin NASA’da en az 1000 saat kaptan pilot tecrübesine sahip olma şartı bulunuyor. Türk Hava Kuvvetleri'nde savaş pilotu olarak görev yapan Gezeravcı, aralarında F-16'nın da bulunduğu birçok uçakta 15 yıllık uçuş tecrübesine sahip. Ayrıca Türk Hava Yolları'nda 7 yıl kaptan pilotluk yaptı.
İşin bir de fiziksel ve psikolojik boyutu var. Astronotlar genellikle sağlıklı, fiziksel olarak formda ve duygusal olarak stabil bireyler olmalı. Bu nedenle birçok sağlık testinden geçmeniz, bu iş için uygun olduğunuzu ispatlamanız gerekiyor.
Uzay ajanslarına astronot başvuruları belirli aralıklarla yapılıyor. Başvuru şartlarını sağladıktan sonra asıl süreç başlıyor. Buraya kadar olan kısım sizin eğitiminiz, donanımınız ve tecrübelerinizle ilgiliydi, bundan sonraki kısım ise bu iş için gerçekten uygun olup olmadığınızla alakalı. Bu programlar genellikle uzun vadeli ve çeşitli becerilere odaklanıyor. Uçuş eğitimleri, uzay yürüyüşleri, çeşitli bilimsel deneyler ve iletişim becerileri gibi konuları içerebilir. Bu eğitimlerin süresi de değişebiliyor. Mesela NASA’da eğitim süreci yaklaşık 2 yıl sürerken ESA astronot adaylarının 40 aylık bir eğitim sürecini tamamlaması gerekiyor.
Sonuçta bir ekip kuruluyor ve bu ekipteki herkes kendi alanlarında en iyisi olmak zorunda, bir nevi seçilmişin de seçilmişi olmak diyebiliriz.
Alper Gezeravcı ismini böyle bir projede duysak da çok daha güzel projelere imza atacakmış gibi görünüyor. Dönüşünü dört gözle bekliyorum.
