Kitabın ismi. Yazarı ise değerli bilim insanı Prof. Dr. Mahmut Duran. Anı kitabında hayaller ve gerçekleri açık seçik, lafı dolandırmadan anlatıyor. İlim yuvası üniversitelerde, bilim insanlarının olumsuz uygulamalarını, yıkılan hayalleri, yaşanan acı gerçekleri yıllar sonra yayımladığı 'Üniversitelerin Arka Sokakları’ adını verdiği kitabında anlatıyor samimi ve yalın bir dille Prof. Duran. Kitapta, özellikle Türkiye'de yükseköğrenimde geçen yarım yüzyıllık bir çalışma döneminden kesitler yansıtılıyor.
***
Geçtiğimiz günlerde Prof. Dr. Mahmut Duran'ın kitabının imza törenindeydim, (Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi'nde öğretim üyesi olduğu yıllarda tanıdığım saygın bir dost) törene akademisyenler, yazarlar, basın, dahası tanıyıp tanımadığım seçkin konuklar katılmıştı. Ve Prof. Duran kürsüye gelerek anı kitabı ile ilgili sitemkar bir konuşa yaptı ve ‘Üniversitelerin Arka Sokakları'nı anlattı, katılımcılar sessizce dinledi, ortamda tık yok, tüm dikkatler Duran Hoca'da. Sizlerle bu köşede paylaşmak istedim. Kalemimin döndüğü kadarıyla.
Meğer üniversitelerin arka sokaklarında neler yaşanıyormuş neler. Prof. Mahmut Duran konuşmasında “Bu kitapta yaşantımdan, eğitim hayatımdan, çalıştığım kurumlardan, özellikle fiilen kırk yıl görev yaptığım üniversitelerden anı ve tanıklıklar bulacaksınız” diyor ve “Bunları yazarken bilim insanı dürüstlüğüyle gerçeklere sadık kalmaya dikkat ettim” diye ilave diyor.
***
Merakla bir solukta okuduğum ‘Üniversitelerin Arka Sokakları'nın Önsözü'ne 'İlk Dönemeç’ başlığı ile giren Prof. Duran, "Kitabımda bazı yöneticilere ve kişilere geniş yer ayırdım, onlar hakkında ayrıntılı açıklamalar yaptım. Bunun nedeni, o kişilerin üniversitelerin yönetiminde söz sahibi olmaları, aldıkları karar ve yaptıkları uygulamalarla tutum ve davranışlarıyla kurumun yapısını, işleyişini, akademisyenlerin çalışmalarını ve geleceğini etkilemeleridir” diyor ve yakın dostu şair Gazanfer Eryüksel'den “Anılar, zamanın yağmasından kurtardıklarımızdır” diye önsöze devam ediyor. Da, şair Eryüksel'in üç kelimeyle ifade ettiği cümle, insanın yüzüne nasıl da tokat gibi patlıyor değil mi? Yaşamın ta kendisi, gerçekten çok etkilendim, sözün bittiği yer.
***
Ve gelelim 1994 yılının Ekim ayına. Prof. Dr. Mahmut Duran'ın, Mülkiye’den sınıf arkadaşlarıyla yolunun kesiştiği, Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’ndeki çalışma yıllarına. Yani Mahmut hocanın ifadesiyle 'demokrasi oyununun kurnazca oynandığı' yıllara. Prof. Duran, bu satırlarında oldukça öfkeli ve sitemkar, peki ne diyor son satırlarında hoca, “Fakültede bana çok kötü günler yaşatan ve farkında olmadığım tezgahlar hazırlayan sözde dost akademisyenlerden acı da olsa, şu hayat dersini çıkardım insan, dostunu düşmanını mevki ve menfaat mücadelesinde tanırmış.” Kitapta okuduğum ve dikkatimi çeken (isimler lazım değil) bu sözleriyle Mahmut hoca, fakültede yaşanan bir hukuk ve etik faciasından söz ediyor, yani bir akademisyenin atılmasından.
***
Prof. Dr. Mahmut Duran, üniversitelerde açılan soruşturmalar ve görevlendirilen soruşturmacılarla ile ilgili görüşlerini de kısaca şöyle açıklıyor: “Üniversitelerde soruşturma düzeni kökten değiştirilmeli, soruşturma açılması, soruşturmacı belirlenmesi ve soruşturmacıların yürütülmesi adil, tarafsız, hukuk güvenliği olan bir yargıya kavuşturulmalıdır”. Evet, sözde demokrasi havarisi olan öğretim üyelerinin, geçtiğimiz yıllarda yerel basında da yer alan adliye koridorlarında yaşananları da elbet unutmadık. Prof. Dr. Mahmut Duran'nın anı kitabı ‘Üniversitelerin Arka Sokakları Hayaller ve Gerçekler'i bence mutlak okuyun, doğru bildiklerimizin nasıl yanlış olduklarını öğrenme adına. Adaletli kalmanız dileğiyle hoşça kalın...
